تصویر و آناتومی آنوس یا مقعد
آنوس یا مقعد منفذی است که در انتهای دستگاه گوارش قرار گرفته و در حقیقت خروجی و یا مخرج دستگاه گوارش محسوب می گردد. موقعیت آناتومیکی آن از انتهای راست روده، قسمت آخر کولون (روده بزرگ)، شروع می شود.
خط آنورکتال (مقعدی-روده ای) مقعد را از راست روده جدا می نماید. بافت سختی به نام” فاسیا” مقعد را احاطه کرده و آن را به اندام های مجاور متصل می کند. عضلات حلقوی که اسفنکتر خارجی مقعدی نامیده می شوند، دیواره ی مقعد را تشکیل داده و آن را به حالت بسته نگه می دارند. غدد موجود در آن ناحیه نیز مایعی را ترشح می کند که باعث مرطوب شدن سطح آن می شود. دسته ای از عضلات نواری صفحه مانند که از ناحیه کف لگن شکل می گیرند، و عضلات levator (بالا برنده) مقعدی نامیده می شوند، مقعد را احاطه کرده اند. همچنین شبکه ای از عروق وریدی بر روی پوست مقعد وجود دارند.
مقعد سالم
مقعد سالم مقعدی است که تمامی اجزای آن هم از لحاظ ظاهری و هم از نظر عملکرد به درستی وظیفه خود را انجام دهند مثلاً دچار شلی و یا پارگی اسفنکتر، زگیل و زائده های گوشتی مانند، بیرون زدن قسمتی از بافت روده بزرگ، باز شدن مجرای مقعد و یا گشاد شدن کانال آن نباشد و در همه حالت سلامت طبیعی داشته باشد.
عکس مقعده سالم
برای آشنایی بیشتر شما با مقعد سالم و تشخیص آن از مقعد ناسالم عکس مقعده سالم را برای شما قرار داده ایم تا هم به علائم ظاهری بیماری های نشیمنگاهی مثل بواسیر توجه داشته باشید و هم اینکه اگر مشکل خاصی ندارید و مقعد شما همانند تصاویر زیر نرمال و سالم است بی جهت خود را درگیر توهمات بیماری های مقعدی نکنید.
بیماری های مقعدی
هموروئید (بواسیر) داخلی و خارجی: تورم عروق وریدی داخل رکتوم. این نوع از هموروئید را نمی توان از بیرون بدن مشاهده کرد. هموروئید خارجی عروق خونی متورمی است که در نزدیکی منفذ مقعد و یا ناحیه انتهایی خروجی آن وجود دارند.
سرطان مقعد: این بیماری به ندرت اتفاق می افتد. عفونت یا ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، رابطه جنسی مقعدی و داشتن شرکای جنسی متعدد خطر بروز این بیماری را افزایش می دهند.
تبخال مقعدی: رابطه جنسی مقعدی ممکن است که ویروس های هرپس HSV-1 و HSV-2 را منتشرنماید. علائم شامل زخم های دردناک در اطراف مقعد می باشد که ظاهر شده و خود بخود هم ناپدید می گردند.
زگیل های مقعدی: عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می تواند منجر به ایجاد زگیل در داخل و اطراف مقعد شود.
فیستول: یک مجرای غیرطبیعی بین مقعد و پوست باسن ایجاد می شود. بیماری های التهابی روده (کولیت کرون و اولسراتیو) یا داشتن سابقه جراحی قبلی، از علل شایع ایجاد این عارضه به شمار می آیند.
شقاق: پاره شدن و بریدگی بر روی سطح مقعد می باشد، که اغلب به علت یبوست ایجاد می شود. داشتن درد، به خصوص هم زمان با حرکات روده، علامت اصلی این عارضه است.
آبسه: توده ای عفونی در بافت نرم اطراف مقعد می باشد. ممکن است که به استفاده از آنتی بیوتیک ها و انجام درناژ (زهکشی) جراحی جهت درمان موثر آبسه مقعدی نیاز باشد.
خارش مقعد: خارش در داخل و یا اطراف مقعد یک مشکل رایج است. در بیشتر موارد، هیچ علت جدی مسئول بروز این عارضه نمی باشد.
درد دنبالچه: وجود درد ناگهانی و شدید در ناحیه مقعد و راست روده، به مدت چند ثانیه یا چند دقیقه، که خود بخود رفع می شود. علت این عارضه ناشناخته است.
یبوست: در این عارضه مشکل عبور و خروج مدفوع شایع است و می تواند باعث ایجاد درد، شقاق های مقعدی و هموروئید شود.
خونریزی مقعد: وجود خون قرمز روشن گاهی اوقات ناشی از هموروئید است، اما نیاز به ارزیابی های بیشتری برای پی بردن به سایرعوامل جدی تر دارد.
معاینات و آزمایشات مقعد
معاینه بالینی: یک پزشک ممکن است ناحیه بیرونی را معاینه کند و یک انگشت خود را که با دستکش پوشانده است برای بررسی نواحی غیر طبیعی به داخل مقعد فرو نماید.
سیگموئیدوسکوپی: در این روش تشخیصی، یک آندوسکوپ (لوله انعطاف پذیری با یک دوربین و منبع نوری بر روی نوک آن) به داخل و روده وارد می شود. در روش سیگموئیدوسکوپی، می توان تنها به بخش هایی از کولون برای بررسی و مشاهده دسترسی پیدا کرد.
كولونوسكوپي: آندوسكوپ از طریق مقعد به داخل کولون وارد مي شود و می توان داخل روده ها را برای بررسی وجود عوارض بیماری ها مشاهده کرد.
فیستولوگرافی (فیستولوگرام): یک مایع مخصوص که به بهبود کنتراست تصویر کمک می کند، به داخل فیستول تزریق و سپس تصاویر اشعه ایکس گرفته می شود. فیستولوگرافی می تواند وجود یک اتصال غیر طبیعی (فیستول) مابین مقعد و پوست را تشخیص دهد.
درمان بیماری های مقعد
داروهایآنتی بیوتیک: این نوع داروها می توانند برای مبارزه با عفونت های مقعدی ناشی از باکتری ها مورد استفاده قرار گیرند.
داروهای ضد ویروسی: داروهایی مانندacyclovir، famciclovir وvalacyclovir برای درمان عفونت های ناشی از ویروس های هرپس HSV-1 و HSV-2 مورد استفاده قرار می گیرند.
برش و درناژ: عفونت های وخیم و جدی پوست یعنی آبسه ها، چه در داخل و چه در اطراف مقعد، ممکن است به این روش جراحی نیاز داشته باشند تا بتوان مایعات عفونی داخل آنها را تخلیه نمود.
جراحی مقعد: سرطان، زگیل، آبسه و یا فیستول ممکن است نیاز به جراحی برای برطرف نمودن عارضه داشته باشند.
روش های درمانی زگیل: پزشکان ممکن است از جراحی، انجماد (کریوتراپی)، پروب گرمایی یا لیزر و یا سایر روش ها برای برداشتن زگیل استفاده کنند.
ملین ها و نرم کننده های مدفوع: یبوست ممکن است باعث ایجاد مدفوع سفت و حرکات دردناک روده شود. استفاده از داروهای تجویزی و یا بدون نیاز به نسخه که شل کننده قوام مدفوع هستند، ممکن است که در تسکین و کاهش علایم یاد شده مفید باشند.
فیبر غذایی: افزایش فیبر در رژیم غذایی و یا مصرف مکمل های حاوی فیبر، می تواند باعث بهبود وضعیت یبوست و کاهش خونریزی های ناشی از هموروئید شود.
کرم هموروئید: داروهای موضعی بدون نسخه و یا تجویزی، می توانند باعث کاهش و تسکین خارش و ناراحتی های ناشی از هموروئید گردند.
باند های هموروئید: پزشک نوارهای لاستیکی را در اطراف هموروئید خارجی می بندد، که باعث می شوند روند مرگ بافتی و افتادن آنها به کندی انجام گیرد.
سایر روش های درمانی هموروئید: پزشک ممکن است از لیزرتراپی، پروب گرمایی، تزریقات و یا درمان های دیگری برای از بین بردن هموروئید و کاهش علائم استفاده کند.
کرم استروئید: عارضه خارش، در اغلب موارد به کرم هایی که حاوی هیدروکورتیزون یا داروهای مشابه استروئیدی هستند و بدون نیاز به نسخه پزشک هم قابل تهیه هستند، پاسخ می دهد.
