علائم سرطان روده کوچک ؛ روش های درمان، تشخیص و علت

سرطان روده کوچک که با نام های سرطان روده باریک، سرطان دوازدهه، سرطان ژیونوم و ایلئوم نوعی از سرطان های غیر معمول است که روده کوچک را درگیر خود می کند. این نوع از سرطان برخلاف سرطان روده بزرگ ( کولون ) خیلی رایج نیست و افراد می توانند با رعایت مواردی که در ادامه آورده ایم، از پیش آمدن آن جلوگیری کنند. در ادمه به بررسی این بیماری علت‌ها، علائم و روشهای درمان آن می‌پردازیم:

سرطان روده کوچک چیست؟

سرطان روده کوچک زمانی رخ می دهد که سلول های روده کوچک به صورت غیرطبیعی به رشد خود ادامه می دهند و توده یا زائده ای به نام تومور را تشکیل می دهند. نوع سرطان توسط سلول های خاصی که تحت تاثیر قرار می گیرند، تعریف می شود.

روده کوچک که روده باریک نیز نامیده می شود ، یک لوله طولانی است که غذای هضم شده را بین معده و روده بزرگ (کولون) حمل می کند. وظیفه روده کوچک هضم و جذب مواد مغذی از غذاهایی که میل می کنید، زیرا هورمون هایی تولید می کند که به هضم غذا کمک می کنند. همچنین روده کوچک در سیستم ایمنی بدن که به مبارزه با میکروب ها می پردازند، نقش دارد. زیرا حاوی سلول هایی است که باکتری ها و ویروس هایی که از طریق دهان وارد بدن می شوند، را از بین می برد.

بر اساس تخمین‌ها بیش از ۹۰۰ نفر در سال ۲۰۲۲ مبتلا به سرطان روده کوچک تشخیص داده شدند. میانگین سنی بیماران ۶۷ سال است.

علائم سرطان روده کوچک

بنا بر گزارش سازمان جهانی سرطان cancer.org ؛ علائم سرطان روده کوچک اغلب مبهم است و  متاسفانه ، این عامل بدان معنی است که از زمان شروع علائم تا زمان تشخیص سرطان ، حداقل چند ماه طول می کشد.

ولی به طور کلی برخی علائم رایج دارد که عبارتند از:

• استفراغ
• درد شکم
• حالت تهوع
• تغییر در عادت روده از جمله اسهال، یبوست یا احساس تخلیه ناقص
• تیرگی پوست
• کاهش وزن بی دلیل
• زردی پوست و سفیدی یا زردی چشم
• احساس ضعف یا خستگی غیرمعمول
• مشاهده خون در مدفوع ، که ممکن است قرمز یا سیاه به نظر برسد

درمان سرطان روده کوچک

پزشک به شما کمک می کند تا بسته به نوع سرطان روده کوچک، ناحیه قرارگیری، میزان پیشرفت بیماری، سن و سلامت عمومی بهترین درمان را برای سرطان انتخاب کنید. درمان های اصلی سرطان روده کوچک شامل جراحی و شیمی درمانی است. برای درمان سرطان روده کوچک اغلب از داروهایی استفاده می شود، که ترشح هورمون ها و مواد شیمیایی از سلول های سرطانی مسدود می کند. این درمان ها را می توان به تنهایی یا ترکیبی انجام داد.

عمل جراحی سرطان روده کوچک

جراحی درمان اصلی سرطان روده کوچک (آدنوکارسینوم، سارکوم و تومورهای عصبی غدد درون ریز) است، به ویژه برای افرادی که بیماری در مراحل اولیه قرار دارد و از سلامت جسمی برخوردار هستند. معمولاً برای لنفوم در روده کوچک توصیه نمی شود، این موارد معمولاً با پرتودرمانی و/یا شیمی درمانی درمان می شوند.

اگر بخشی از روده در حین جراحی برداشته شود، جراح معمولاً آن را دوباره به هم وصل می کند. این اتصال آناستوموز نامیده می شود. اگر این امکان پذیر نیست، ممکن است به استوما نیاز داشته باشید که می تواند موقت یا دائمی باشد.

جراحی نتیجه نسبتاً قطعی دارد، ولی مانند هر روش درمان دیگری، عوارضی مثل اسهال مکرر، خونریزی در شکم ، جمع شدن چرک در شکم که به عنوان آبسه داخل شکمی شناخته می شود، دارد.

شیمی درمانی

شیمی درمانی استفاده از داروها برای از بین بردن یا کند کردن رشد سلول های سرطانی است. ممکن است یک داروی شیمی درمانی یا ترکیبی از داروها استفاده شود. درمان بسته به وضعیت و نوع سرطانی که دارید، بستگی دارد. شیمی درمانی اغلب برای درمان لنفوم در روده کوچک استفاده می شود.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی یا درمان بیولوژیکی از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می کند. از مواد ساخته شده توسط بدن یا در آزمایشگاه برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی استفاده می کند. انواع مختلفی از ایمونوتراپی موجود است، بنابراین با پزشک خود در مورد آنچه ممکن است برای شما مناسب باشد صحبت کنید.

پرتودرمانی (رادیوتراپی)

پرتودرمانی (همچنین به عنوان رادیوتراپی شناخته می شود) از پرتوهای انرژی بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند، این درمان در شرایط زیر انجام می‌شود :

• قبل یا بعد از جراحی، برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده و جلوگیری از عود سرطان
• اگر سرطان را نتوان با جراحی برداشت.
• اگر سرطان به صورت محدود عود کند، مثلاً فقط در غدد لنفاوی شکمی. پرتودرمانی می تواند سرطان را کوچکتر کند. این ممکن است به تسکین علائمی مانند درد یا خونریزی کمک کند.

علت سرطان روده کوچک

تا کنون دلیل خاصی از نظر پزشکی برای رخ دادن این عارضه مشخص نشده است. ولی به طور کلی ، سرطان روده کوچک زمانی اتفاق می افتد که سلول های سالم در روده کوچک تغییراتی مانند جهش در دی ان ای DNA آنها ایجاد می کنند.

DNA سلول شامل مجموعه ای از دستورالعمل ها است که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد.

سلول های سالم در بدن به شکلی منظم رشد کرده و تقسیم می شوند، تا عملکرد طبیعی بدن را حفظ کنند. اما وقتی DNA سلول آسیب دیده و سرطانی می شود، حتی در صورتی که بدن نیاز به سلول های جدید ندارد، سلول ها در هر حالتی تقسیم می شوند که با تجمع این سلول ها ، تومور تشکیل می شود.

با گذشت زمان ، سلولهای سرطانی می توانند رشد کرده و به بافت های طبیعی مجاور خود حمله کرده و آن ها را از بین ببرند. این سلول های سرطانی می توانند در بدن گسترش یافته و متاستاز شوند.

چه عواملی خطر ابتلا به سرطان روده کوچک (باریک) را افزایش می دهند ؟

شرایط زیر می توانند خطر این بیماری را افزایش دهند:

• جهش های ژنی که از طریق خانواده منتقل می شود : برخی جهش های ژنی که از والدین شما به ارث می رسند می توانند خطر ابتلا به سرطان روده کوچک ( باریک ) و سایر سرطان ها را افزایش دهد. به عنوان مثال می توان به سندرم لینچ ، پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) و سندرم پوتز-جگرز اشاره کرد که از طریق ژن قابل انتقال می باشند.

• ابتلا به بیماری های روده : سایر بیماری ها و شرایطی که بر روده اثر می گذارند ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده کوچک را افزایش دهند ، از جمله بیماری کرون روده ، بیماری التهابی روده و بیماری سلیاک.

• سیستم ایمنی ضعیف : اگر سیستم ایمنی بدن ضعیف شده باشد، ممکن است احتمال سرطان در روده کوچک افزایش یابد. به عنوان مثال می توان به افراد مبتلا به عفونت اچ آی وی HIV و کسانی که پس از پیوند عضو داروی‌های سوکوب سیستم ایمنی استفاده می کنند ، اشاره کرد.

عوارض سرطان روده باریک یا کوچک

زمانی که فرد به این عارضه مبتلا می شود، این سرطان همراه با عوارض جانبی خود را نشان می دهد. از جمله:

• افزایش خطر ابتلا به سایر سرطان ها : افرادی که مبتلا به سرطان روده کوچک هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به انواع دیگر سرطان ها هستند ، از جمله مواردی که روده بزرگ ، راست روده ، تخمدان ها و پوشش رحم (آندومتر) را تحت تأثیر قرار می دهد.

• نوعی از سرطان که به سایر قسمت های بدن گسترش می یابد : سرطان روده کوچک پیشرفته می تواند در سایر قسمت های بدن گسترش یافته و متاستاز بزند. که این اتفاق اکثرا در کبد رخ می دهد.

انواع سرطان روده کوچک

سرطان روده کوچک بر حسب نوع سلول‌هایی که تحت تاثیر قرار می‌دهد، دارای انواع مختلفی می باشد. در ادامه انواع این بیماری را معرفی می‌کنیم :

• لنفوم : این نوع در بافت لنفاوی (بخشی از سیستم ایمنی که از بدن محافظت می کند.) در روده کوچک، تشکیل می شود. لنفوم در لنفوسیت ها، نوعی گلبول سفید خون، شروع می شود.
• آدنوکارسینوم : این نوع در سلولهای اپیتلیال (که مخاط را آزاد می کنند) شروع می شود و در داخل روده کوچک، اغلب در دوازدهه قرار دارند.
• سارکوم : این نوع از بافت همبند (که تمام اندام ها و ساختارهای بدن را پشتیبانی و به هم متصل می کند.) شروع می شود. تومورهای استرومایی گوارشی (GIST) در سلول های عصبی در هر نقطه از روده کوچک شروع می شوند. لیومیوسارکوم در بافت های عضلانی در دیواره روده کوچک و اغلب در ایلئوم شروع می شود.
• تومورهای عصبی – اعصتومورهای نورواندوکرین (کارسینوئید) (NETs) : این نوع در سلول های عصبی غدد درون ریز درون روده کوچک، اغلب در ایلئوم، تشکیل می شوند. سیستم عصبی غدد درون ریز شبکه ای از غدد و سلول های عصبی است که هورمون ها را می سازند و آنها را در جریان خون آزاد می کنند تا به کنترل عملکرد طبیعی بدن کمک کنند.

بستگی به این که چه گزینه های درمانی برای شما بهتر است، به نوع سرطان روده کوچک و مرحله آن بستگی دارد.

روشهای جلوگیری

به طور قطعی نمی توان بیان کرد که چه عاملی در جلوگیری از ابتلا به سرطان دوازدهه ( روده کوچک ) موثر است ولی مواردی وجود دارند که پیشگیری از سرطان روده کوچک کمک می کنند:

• از انواع میوه ها ، سبزیجات و غلات کامل استفاده کنید : میوه ها ، سبزیجات و غلات کامل حاوی ویتامین ها ، مواد معدنی ، فیبر و آنتی اکسیدان هستند که می توانند به شما در کاهش خطر ابتلا به سرطان و سایر بیماری ها کمک کنند. استفاده از انواع میوه ها و سبزیجات باعث می شوند تا مجموعه ای از ویتامین ها و مواد مغذی را مستقیما دریافت کنید.
• نکشیدن سیگار : با پزشک خود در مورد راه های ترک که می توانند برای شما مفید باشد صحبت کنید.
• بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. سعی کنید در بیشتر روزها حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید. اگر تا به حال تجربه ورزش کردن نداشتید ، به آرامی شروع کنید و به تدریج ۳۰ دقیقه افزایش دهید. همچنین ، قبل از شروع هر برنامه تمرینی با پزشک خود صحبت کنید.
• وزن خود را در حد متعادل نگه دارید.

انواع روش های تشخیص

برای تشخیص روش های گوناگونی وجود دارد که پزشک بستگی به شرایط فرد آزمایشاتی برای آگاهی از وضعیت روده باریک می نویسد.

هنگام شروع فرآیند درمان سرطان مهم است که بدانید روده شما درگیر کدام نوع از این سرطان می باشد؟ اصلا آیا تومور ایجاد شده با جراحی از بین رفتنی است یا خیر.

انواع روش های تشخیص که ممکن است پزشک برای درمان این بیماری به کار گیرد،به شکل زیر می باشند:

• معاینه عمومی
• گرفتن نمونه خون
• آزمایش کارکرد کبد
• آندوسکوپی
• آندوسکوپی فوقانی
• آندوسکوپی کپسول
• آندوسکوپی با دو بالون
• لاپاراتومی
• بیوپسی
• سری GI فوقانی با پیگیری روده کوچک
• سی تی اسکن (اسکن CAT)
• MRI (تصویربرداری همراه با تشدید مغناطیسی)

متاسفانه در حال حاضر هیچ برنامه ملی غربالگری سرطان روده کوچک وجود ندارد.  

منبع :

https://www.cancer.org.au/cancer-information/types-of-cancer/rare-cancers/small-bowel-cancer

سوالات متداول سرطان روده کوچک