آزمایش پروکتوسکوپی یا رکتوسکوپی برای بررسی مقعد انجام شده و از روش های تشخیص بیماری های رکتوم ( راست روده یا همان انتهای روده بزرگ) و مقعد است. در ادامه به شما خواهیم گفت رکتوسکوپی یا پروکتوسکوپی چیست؟ در چه مواردی انجام میشود؟ و در مورد هزینه و مراقبتهای قبل و بعد بحث خواهیم کرد.
رکتوسکوپی یعنی چه؟ آزمایش پروکتوسکوپی برای معاینه و مشاهده مقعد انجام میشود، با این وسیله می توان تا فاصله ۲۵ سانتی متری از رکتوم را مشاهده کرد. اگر به فاصله بیشتری برای معاینه نیاز باید آزمایش کولونوسکوپی تجویز میشود.
پروکتوسکوپی چیست؟ – رکتوسکوپی چیست؟
آزمایش پروکتوسکوپی (proctoscopy) یا رکتوسکوپی (rectoscopy) آزمایش بررسی و مشاهده داخل مقعد یا همان رکتوم است، که با وسیله ای به همین نام یعنی پروکتوسکوپ یا رکتوسکوپ انجام میشود. این وسیله یک لوله توخالی که نور و لنز موجود در دستگاه به پزشک اجازه می دهد تا داخل رکتوم و دیواره‌های مقعد را از نظر هر مورد غیر طبیعی بررسی کند. این وسیله با دمیدن هوا داخل رکتوم امکان مشاهده و بررسی را فراهم می کند. در آزمایش با پروکتوسکوپ می‌توان تا فاصله ۲۵ سانتی‌متری از مقعد و با رکتوسکوپ تا ۱۳ سانتی‌متری مقعد را مشاهده کرد.
کاربرد پروکتوسکوپی – رکتوسکوپی
معمولاً از پروکتوسکوپی یا رکتوسکوپی برای تشخیص و یا رد احتمال بیماریهای زیر استفاده میشود:
- بیماری های روده یا مقعد، از جمله سرطان روده بزرگ
- بررسی علت خونریزی از روده
- تشخیص بواسیر داخلی و بواسیر خارجی
- دریافت نمونه بافت برای آزمایش، بیوپسی
- بررسی و نمونه برداری از پولیپ ها و سایر بافت های غیر طبیعی
- بعد از درمان بیماریهای مقعد یا عمل جراحی مثل بواسیر
قبل از انجام پروکتوسکوپی
قبل از انجام این روش با پزشک خود در مورد داروهای مصرفی مثل داروهای بدون نسخه و انواع مکمل های گیاهی و ویتامین ها مشورت کنید. ممکن است لازم باشد، مصرف برخی از این داروها را چند روز قبل از آزمایش قطع کنید. معمولاً مصرف داروهایی که غلظت خون را تغییر میدهند، می تواند دردسرساز باشد.
در ضمن تمیز کردن روده نیز قبل از آزمایش الزامی است. به همین منظور توصیه میشود، یک روز قبل از عمل با روش تنقیه یا مصرف یک ملین روده خود را تمیز کنید. مصرف محلول آب نمک به خارج کردن محتویات راست روده کمک می کند. پزشک شما در مورد چگونگی انجام این کار دستورالعمل هایی به شما می دهد.
در طول پروکتوسکوپی
پروکتوسکوپی در بیمارستان یا کلینیک به صورت سرپایی قابل انجام است و نیازی به دریافت بیهوشی نیست. کافی است بر روی تخت و بر روی شکم دراز بکشید.
ابتدا پزشک انگشت خود را که با روغن های مخصوص چرب شده به داخل مقعد وارد می کند. هدف از انجام این کار بررسی هرگونه انسداد یا نواحی دردناک است. سپس پزشک پروکتوسکوپ را به داخل مقعد وارد می کند. با این کار هوا به روده بزرگ رانده می شود تا به پزشک در مشاهده این موضع کمک کند.
پزشک ممکن است در حین عمل نمونه ای از بافت را خارج کند. به این عمل بیوپسی می گویند. این کار با استفاده از ابزارهای بسیار کوچکی انجام می شود.
انجام پروکتوسکوپی دردناک نیست. اما بعد از آن احساس گرفتگی روده و یا نیاز برای تخلیه روده کاملاً طبیعی است. کل این آزمایش در طی ۱۰ دقیقه انجام میشود. پس از آن، پزشک پروکتوسکوپ را خارج میکند و بیمار می‌تواند به محل کار و یا خانه بازگردد.
هزینه پروکتوسکوپی
هزینه پروکتوسکوپی روده بسته به کلینیک و مرکز درمانی مورد نظر تعیین میشود. این هزینه بسته به اینکه حین معاینه نمونه برداشته میشود یا خیر، بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان است. البته که برخی مراکز درمانی ولتی هزینه کمتری را بابت این آزمایش دریافت می کنند.
عوارض
انجام پروکتوسکوپی خطرات چندانی را به همراه ندارد. ممکن است چند روز بعد از عمل خونریزی داشته باشید. سایر خطرات کمتر متداول شامل موارد زیر است:
- عفونت
- درد شکم
- پارگی در راست روده (به ندرت )
مشاهده مقدار کمی خونریزی طبیعی است، اما اگر درد شدیدی دارید و یا خونریزی شما شدید است بهتر است با پزشک خود در این مورد مشورت کنید. به علاوه پس از انجام پروکتوسکوپی باید بتوانید به فعالیتهای منظم خود ادامه دهید و رژیم معمول خود را داشته باشید. در صورت مشاهده هر یک از این علائم با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب ۱۰۰٫۴ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سانتیگراد) یا بالاتر
- مقدار زیادی خون در مدفوع
- خونریزی بیش از چند روز پس از عمل
- درد شدید در شکم
- متورم شدن شکم
نتایج آزمایش
ممکن است نتیجه آزمایش فوراً آماده شود و پزشکی که پروکتوسکوپی را برای شما انجام داده، نتیجه مشاهدات خود را در اختیار شما بگذارد. اما اگر نمونه برداری داشته باشید، نمونه بافت برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می شود. این روند ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد. بسته به آنچه که آزمایش نشان میدهد. ممکن است به آزمایشات یا درمان های بیشتری نیاز داشته باشید.
تفاوت پروکتوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی
سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی لوله انعطاف پذیری است که برای تشخیص بیماری های روده بزرگ و راست روده از جمله سرطان روده بزرگ استفاده می شود. سیگموئیدوسکوپ یک لوله نازک و انعطاف پذیر است که انتهای آن یک دوربین فیلمبرداری است.
تفاوت اصلی بین این دو تست، طول دستگاه هایی است که برای انجام آنها استفاده می شود.
طول پروکتوسکوپ حدود ۱۰ اینچ (۲۵٫۴ سانتی متر) است، بنابراین فقط قسمت پایین روده را بررسی می کند. در حالی سیگموئیدوسکوپی بخش سیگموئید روده و کولونوسکوپی کل کولون تا فاصله ۶۸٫۶ سانتی متری را تحت نظر دارد. بنابراین به پزشک اجازه می دهد تا منطقه بسیار بیشتری از روده بزرگ را مشاهده کند.
منبع : https://www.medicalnewstoday.com/articles/proctoscopy
سلام. جناب دکتر. پروکتوسکوپی درد هم داره؟
سلام. خیر
سلام. شما در کلینیک خودتون از این روش برای معاینه استفاده می کنید؟
سلام. بله
سلام. چه آمادگی برای انجام پروکتوسکوپی نیاز هست
سلام. پروکتوسکوپی به آمادگی خاصی نیاز ندارد.
سلام اقای دکتر آیا حین پروکتوسکوپی هم از مقعد نمونه بر میدارن؟
سلام. بله ممکن هست نمونه گرفته بشه.
سلام اقای دکتر من چند ساعت پیش پروکتوسکوپی انجام دادم و الان خونریزی دارم باید چیکار کنم ؟
سلام احتمالا نمونه برداشتن علت خونریزی همین هست اگر خونریزی کمه مشکلی نیست و رفع میشه. اما اگر شدید هست با پزشکتون مشورت کنید.