مراقبت های پس از زایمان و سایر اقدامات درمانی

شما در این مقاله، با مطالبی در مورد مراقبت های پس از زایمان ، شامل موارد زیر آشنا خواهید شد:

پرینئوم Perineum از لحاظ آناتومیکی، به ناحیه ای که بین مجرای ادرار(مجرایی که ادرار را از مثانه به بیرون انتقال می دهد) و مقعد قرار دارد، اطلاق می شود.در زنان پرینئوم منفذ واژن را نیز شامل می شود. این ناحیه در طول بارداری و زایمان به شدت تحت فشار و تغییراتی قرار می گیرد و پس از آن، نیاز به مراقبت های خاصی را دارد.برای بعضی از زنان هنگام تولد نوزادشان، یک برش جراحی به نام اپیزیوتومی پیش می آید. این عمل گاهی اوقات برای انجام زایمان سریع تر انجام می شود. اپیزیوتومی نسبت به یک پارگی، یک برش تمیز محسوب می شود و بنابراین روند بهبودی بهتری نیز دارد.گاهی اوقات پوست به هر حال پاره می شود و نیاز به بخیه زدن و دوخته شدن دارد.

بعضی از زنان در حین بارداری ماساژ ناحیه پرینئوم را انجام می دهند تا از بروز برخی از دردهای زایمانی و همچنین سایر مشکلات بعد از زایمان پیشگیری نمایند. با این حال  اثبات نشده است که انجام این کار قادر به از بین بردن و یا پیشگیری از علائم ناخوشایند پس از زایمان باشد.

علائم پرینئال پس از زایمان چیستند؟

ورود آسیب به واژن و پرینئوم در حین زایمان، ممکن است موجب تورم، کبودی یا تجمع خون در زیر پوست که به آن هماتوم اطلاق می گردد، شود. هر یک از این صدمات می توانند دردهای شدیدی را ایجاد کنند .

• هماتوم های کوچک معمولا بدون نیاز به درمان بهبود می یابند.  هماتوم های بزرگ و دردناک ممکن است نیاز به درناژ خونی که در آنها تجمع یافته است، داشته باشند. اگر بافت های زیادی در اطراف مجرای ادرار  متورم شده باشند، امکان دارد که عمل ادرار کردن به دشواری انجام پذیرد.اگر این اتفاق بیافتد، یک لوله کوچک به نام کاتتر یا سوند را به داخل مثانه وارد می کنند تا عمل ادرار کردن امکان پذیر باشد.
• منظور از اصطلاح Lacerations بروز پارگی در بافت ها است. آنها ممکن است که با دوختن یا بخیه زدن ترمیم یابند، اما انواع  کوچک تر آنها، صرفا با اقدامات مراقبتی طبیعی بهبود می یابند.
• همانطور که اپیزیوتومی بهبود می یابد، یک بافت اسکار ایجاد می کند. زنانی که اپیزیوتومی داشته اند، باید مراقب باشند تا از بروز زخم در هنگام بهبودی جلوگیری کنند.
• پس از تولد نوزاد، با عمل تخلیه ای به نام” لوچیا”  واژن تخلیه می شود. در ابتدا محتویات واژن به رنگ قرمز ظاهر خواهند شد، زیرا  که خون با آن مخلوط شده است. همانطور که روند بهبودی ادامه می یابد، لوچیا سفید رنگ و یا حتی شفاف می شود، مثل موکوس.

مطالعه کنید : بواسیر در بارداری

مراقبت از پرینئوم در منزل

• پس از به دنیا آوردن نوزاد، پرینئوم بایستی تمیز نگاه داشته شود. لوچیا ممکن است تا چهار هفته تخلیه شود، بنابراین پد های بهداشتی باید بطور مرتب تعویض شوند.
• از تامپون ها پس از زایمان استفاده نکنید. استفاده از تامپون ها ممکن است که عفونتی را ایجاد کنند.
• روزانه یک یا دو بار حمام کنید و یا دوش بگیرید. یک لگن sitz می تواند بعد از هر بارحرکات روده ای استفاده شود.حمام سیتز  عبارتست ازنشستن در آب کم عمق(به اندازه ای که برای پوشانیدن کمر و باسن عمق داشته باشد).
• ادرار کردن پس از زایمان ممکن است که دردناک باشد. قرار دادن کیسه آب گرم بر روی ناحیه پرینئوم در طی عمل ادرار کردن ممکن است که درد را کاهش دهد. وقتی که عمل ادرار کردن تمام شد، کاملا به آرامی ناحیه پرینئوم را خشک کنید.
• استفاده از لگن سرد sitz باعث کاهش تورم و احساس ناراحتی پس از زایمان می شود. در یک لگن دارای آب ولرم و یا نزدیک به دمای اتاق بنشینید و سپس به تدریج قالب های یخ را به آب اضافه کنید. این مساله مانع از احساس ناخوشایند و ناگهانی ریختن آب یخ بر روی پوست می شود. سه تا چهار بار در روز و هر بار به مدت ۲۰ دقیقه این عمل را انجام دهید. پس از گذشت دو تا سه روز اول، حمام سیتز جریان خون را به ناحیه پرینئوم بهبود می بخشد. قبل از اضافه کردن داروهایی مانند نمک های اپسوم(سولفات منیزی،ملین) به این حمام، ابتدا با پزشک خود چک کنید. یک روش جایگزین ممکن است استفاده از یخ در یک کیسه پلاستیکی در بسته باشد.
• هموروئید ها رگ های بزرگ شده در دیواره مقعد هستند. آنها اغلب در دوران بارداری رخ می دهند و اغلب پس از زایمان نیز بدون اقدامات درمانی برطرف می شوند. هموروئید ها ممکن است که پس از حرکات روده ای خونریزی کنند. اگر هموروئید دردناک باشد، استفاده از شیاف های استروئیدی ممکن است که ناراحتی  و درد ناشی از آن را کاهش دهد.
• با نوشیدن مقدار زیاد آب در روز وضعیت آبی بدن خود را حفظ کنید. فشار درحرکات روده ای، باعث کشیده شدن زخم اسکار ناشی از اپیزیوتومی شده و می تواند موجب ایجاد درد شود. با خوردن غذاهای غنی از فیبر مانند میوه ها و سبزیجات تازه، از وقوع یبوست پیشگیری کنید. اگر به یبوست مبتلا شدید، می توانید به آرامی و تا جایی که می توانید تحمل بکنید بر روی ناحیه پرینئوم خود فشار آورید.
• استفاده از یک بالش مدور باد کردنی در هنگام نشستن یا دراز کشیدن، ممکن است که سبب کاهش کشیدگی زخم اسکار ناشی ازاپیزیوتومی شود.
• انجام حرکات Kegel موجب تقویت عضلات لگنی و کاهش درد ناحیه پرینئوم خواهد شد. تمرینات Kegel عبارتست از حرکات کوچکی از عضلات واژن و شبیه حرکات مواقعی است که می خواهید از عمل ادرار کردن جلوگیری نمایید.
• اگر به استامینوفن و یا ایبوپروفن آلرژی ندارید، می توانید از آنها برای کنترل درد خود استفاده کنید. هر دو دارو برای مادرانی که شیرده هستند، بی خطر هستند. ایبوپروفن به ویژه برای درد اپیزیوتومی و درد رحم بعد از زایمان بسیار مفید است.
• تا زمانی که درد زیادی در ناحیه پرینئوم خودتان نداشته باشید، از عمل مقاربت جنسی اجتناب کنید. اکثر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی ، تا چهار هفته پس از زایمان مراقبت از لگن را توصیه می کنند، اما رهنمودهای مشخصی وجود ندارد. اگر شما نیاز به استفاده از یک روان کننده برای رابطه جنسی دارید، دقت نمایید که از انواع محلول در آب باشد.

چه مواقعی  بایستی برای مشکلات پرینئوم  به یک پزشک مراجعه نمایید؟

• اگر به تازگی نوزاد خودتان را به دنیا آورده اید و اگر یکی از علائم زیر را داشتید، با پزشک خود تماس بگیرید:
• ترشحات بد بو از مهبل (واژن)
• سوزش و درد همراه با عمل ادرار کردن
• زمان بیش از حد معمول برای عمل ادرار کردن
• تمایل و احساس برای ادرار کردن زیاد، اما فقط مقدار کمی ادرار دفع می شود
• خونریزی واژینال مانند قاعدگی
• درد شدید در ناحیه پرینئوم، لگن و یا قسمت های پایینی شکم
• داشتن تب بالا وقتی که دیگر بیمار نیستید
• عبور گاز و یا مدفوع از طریق واژن
• عبور گاز و یا مدفوع از طریق  محل دوختن و بخیه ها
• بروز تاول ها و یا شیوع بیماری هرپس سیمپلکس(تبخال)

اگر به تازگی نوزاد خود را به دنیا آورده اید و اگر یکی از علائم زیر را تجربه می کنید، به بیمارستان مراجعه نمایید:

• تب شدید
• تهوع و استفراغ
• درد شدید در ناحیه شکم و یا لگن
• خونریزی شدید واژینال (خیس شدن بیش از یک پد بهداشتی در هر ساعت)
• پیگیری مراقبت های بعد از زایمان و سایر اقدامات درمانی
• حدود چهار تا شش هفته بعد از زایمان، پزشکتان را برای چک کردن وضعیت خود ملاقات نمایید. این انتظار می رود که یک معاینه بالینی کامل، از جمله آزمایشات لگن، رکتوم و سینه در مورد شما انجام شود. اگر سؤالاتی دارید و یا اگر دچار نگرانی هایی شده اید، زودتر به پزشکتان مراجعه نمایید.

• آزمایش خون یا ادرار ممکن است انجام شود. یک نمونه از ترشحات غیر طبیعی می تواند به یک آزمایشگاه برای کشت و یا سایر آزمایشات ارسال شود.
• اگر عفونتی بوسیله بخیه های اپیزیوتومی اتفاق افتاده باشد، ممکن است که بخیه ها برداشته شده و بنابراین عفونت می تواند درناژ شود.
• اگر یک تجمع خون مانند یک هماتوم وجود داشته باشد، باز شده و تخلیه می شوند.
• اگر بررسی رکتوم، هموروئید های عفونی و یا لخته شده را نشان می دهد، آنها نیز باز می شوند و عمل درناژ بر روی آنها انجام می پذیرد.
• بسته به نوع عفونت، آنتی بیوتیک ها ممکن است که تجویز شده و یا تجویز نشوند. همه عفونت ها نیازمند مصرف آنتی بیوتیک ها نیستند تا برطرف شوند.
• اگر معاینه بالینی دردناک است و یا اینکه متعاقبا درد به سراغ شما می آید، باید از داروهای ضد درد برای کاهش درد استفاده کنید.