آمیزش جنسی با جنس مخالف و یا همجنس می‌تواند با خطرات و بیماری‌هایی همراه باشد. البته که برقراری رابطه خارج از چارچوب و عرف و یا رابطه با چند شریک جنسی خطر انتقال بیماری‌ها را تا چند برابر افزایش می‌دهد. امروزه بیماریهای آمیزشی به یک معضل جدی مبدل شده، زیرا که آمار ابتلا به آن روز به روز رو به افزایش است. خوشبختانه اغلب این بیماری‌ها درمان قطعی داشته و با تزریق واکسن قابل پیشگیری است. آگاهی از این بیماری‌ها روش‌های انتقال آن و استفاده از کاندوم برای رابطه خطر انتقال آن را کاهش خواهد داد بنابراین پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مطلب را با دقت مطالعه کنید تا اطلاعات کاملی در رابطه با انواع بیماریهای آموزشی مردان و زنان و روش‌های درمان آنها کسب کنید. تا بتوانید از خود و شریک جنسی در برابر بیماریهای مقاربتی محافظت کنید.
منظور از بیماریهای آمیزشی چیست؟
بیماری های آمیزشی ، جنسی یا به انگلیسی (Sexually transmitted disease(STDS به مجموعه‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود،که اختصاصاً راه انتقال آنها برقراری رابطه جنسی است. معمولاً این عفونت‌ها با برقراری رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی منتقل می‌شوند. البته که رفتارهای جنسی مثل در آغوش گرفتن یا بوسیدن و یا استفاده از اسباب بازی‌های جنسی مشترک نیز می‌تواند سبب انتقال این بیماری‌ها شود. این بیماری در بین مردان و زنان قابل انتقال است و هر دو جنسیت به آنها مبتلا می‌شوند. علاوه بر رابطه جنسی یکی از راه‌های دریافت و انتقال این بیماری از مادر به جنین در دوران بارداری، شیردهی، انتقال از طریق انتقال خون و سوزن‌های مشترک است. عامل به وجود آورنده بیماریهای مقاربتی می‌توانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و یا انگل‌ها باشند.
این بیماری خواهم زنان و هم مردان را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما معمولاً مشکل سلامتی که برای زنان ایجاد می‌کند، شدیدتر و خطرناک تر است، همچنین ممکن است این بیماری در زنان سبب انتقال آن به نوزادشان در آینده شود.
تاکنون بیش از ۲۰ نوع بیماری مقاربتی شناخته شده که در ادامه به بررسی بخشی از آنها می‌پردازیم؛
زگیل تناسلی
در حال حاضر شایعترین بیماری STD بیماری زگیل تناسلی است. این عارضه در اثر ابتلا به عفونت ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می‌شود،ممکن است بیماران مبتلا به این ویروس هیچ علائمی نداشته باشند و یا علائم آنها به یکباره ظاهر شود. بنابراین نمی‌توان به طور دقیق گفت که فرد مبتلا چه زمانی ویروس را دریافت کرده است.
ویروس زگیل تناسلی در طی رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی منتقل می‌شود. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها از جمله سرطان دهانه رحم و مقعد را افزایش دهد. برای اطلاعات بیشتر صفحه درمان زگیل تناسلی را مطالعه کنید.
تبخال تناسلی
تبخال تناسلی یا هرپس سیمپلکس یکی از شایعترین بیماریهای مقاربتی است که توسط ویروسی به همین نام ایجاد می‌شود و می‌تواند تبخال در دهان ناحیه تناسلی یا مقعد را به همراه داشته باشد. با این حال اکثر افراد مبتلا به تبخال هیچ علامتی ندارند. ویروس تبخال تناسلی از طریق تماس واژینال، مقعدی یا دهانی قابل انتقال است.
بیماری از طریق تماس با زخم تبخال، بزاق شریک جنسی، مایعات تناسلی و پوست آلوده به ویروس منتقل می‌شود. زخم‌های تبخال معمولاً به صورت یک یا چند تاول روی و اطراف اندام تناسلی، راست بوده یا دهان ظاهر می‌شوند. تب، بدن درد یا غدد متورم نیز ممکن است برای برخی بیماران ایجاد شود.
درمان قطعی برای از بین بردن ویروس تبخال تناسلی وجود ندارد، اما با مصرف یک سری داروها می‌توان از شیوع بیماری جلوگیری کرد و علائم آن را کنترل نمود. مصرف روزانه یک داروی ضد تبخال می‌تواند احتمال انتقال عفونت را به شریک جنسی کاهش دهد.
ایدز
ایدز یکی دیگر از بیماریهای شایعی است که در اثر ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی ایجاد می‌شود. این ویروس که ویروس نقص ایمنی انسانی نیز نامیده می‌شود، با از بین بردن گلبول‌های سفید خون موجب نقص دستگاه ایمنی بدن انسان شده و بیماری ایدز را ایجاد می‌کند.
ممکن است این ویروس در بدن علائم ایجاد نکند، اما در این مدت هم قابل سرایت به دیگران خواهد بود. علائم بیماری ممکن است بین ۶ ماه تا ۱۵ سال بعد مشاهده شود.
ابتلا به سایر بیماریهای آمیزشی مثل سیفلیس، سوزاک و تبخال به دلیل ایجاد زخم و بریدگی روی سطح پوست می‌توانند خطر ابتلا به ایدز را به حد قابل توجهی افزایش دهند. متاسفانه هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد.
واژینوز باکتریال
واژینوز باکتریال یکی از شایعترین بیماریهای آمیزشی واژن ولی قابل درمان است. این بیماری در بین زنان ۱۵ تا ۴۴ سال مشاهده می‌شود. این بیماری در اثر افزایش رشد و تغییر در تعادل طبیعی باکتری‌های واژن ایجاد می‌شود.
دوش واژن، عدم استفاده از کاندوم و برقراری رابطه با شریک جنسی متعدد خطر انتقال بیماری را افزایش می‌دهد. این بیماری به نوزاد در افرادی که رابطه جنسی ندارند مشاهده می‌شود همچنین این عفونت باکتریایی از طریق اجسام مثل صندلی توالت، رختخواب، استخر و … منتقل نمی‌شود. ابتلا به این بیماری در دوران بارداری می‌تواند خطر تولد نوزاد نارس یا با وزن کم را به شدت افزایش دهد.
از علائم واژینوز باکتریال می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- ترشحات غیر معمول سفید یا خاکستری واژن
- درد، خارش یا سوزش واژن
- بوی بد واژن
- سوزش هنگام ادرار کردن
مصرف آنتی بیوتیک مناسب با مشورت پزشک می‌تواند به درمان واژینوز باکتریایی کمک کند.
کلامیدیا
کلامیدیا بیماری شایع جنسی است که باعث عفونت در مردان و زنان می‌شود. این بیماری در موارد شدیدتر می‌تواند باعث آسیب دائمی دستگاه تناسلی زنان شود و یا حتی احتمال بارداری را کاهش داده و یا دشوار کند. و یا حتی باعث حاملگی خارج از رحم شود.
این بیماری از طریق برقراری رابطه واژینال، مقعدی یا دهانی با فردی که به این عفونت مبتلا است، منتقل می‌شود. بنابراین مردانی که همجنسگرا هستند، نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
انتقال این عفونت حین زایمان می‌تواند باعث عفونت چشمی و ذات الریه در کودکان شود. کلامیدیا اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند باعث مشکلات سلامتی جدی شود. حتی اگر بیمار علائمی نداشته باشد. می‌تواند به سیستم تولید مثل زنان آسیب جدی وارد کند. برخی از علائم این بیماری عبارتند از؛
- ترشحات غیر طبیعی واژن یا آلت تناسلی
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- درد تورم بیضه‌ها در مردان
- درد و خونریزی مقعدی
- خونریزی غیر طبیعی در زنان
خوشبختانه کلامیدیا درمان قطعی داشته با مصرف داروی مناسب و در دوز تعیین شده می توان بیماری را کنترل کرد ، عفونت را متوقف کرده و از احتمال بروز مشکلات در آینده جلوگیری کند.
از آنجایی که عفونت مکرر و عود کلامیدیا بسیار شایع است توصیه می‌شود، هر سه ماه یک بار برای انجام آزمایش و بررسی با پزشک مشورت کنید.
سوزاک
بیماری مقاربتی است که می‌تواند باعث عفونت و التهاب ناحیه تناسلی راست شده و گلو شود. این بیماری بیشتر در جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال مشاهده می‌شود.
بیمار در طی رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی منتقل شده و یا حتی مادر باردار ممکن است در حین زایمان عفونت را به جنین منتقل کند. برقراری رابطه جنسی با یک شریک و استفاده از کاندوم می‌تواند خطر انتقال این بیماری را تا حد زیادی کاهش دهد.
از علائم سوزاک می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم؛
- احساس درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- ترشحات واژن یا آلت تناسلی
- خونریزی‌های غیر معمول واژن
- تورم و درد بیضه‌ها
- خونریزی درد یا خارش مقعد هم می‌تواند نشان دهنده سوزاک مقعد باشد.
خوشبختانه عفونت سوزاک درمان قطعی داشته و می‌توان با مصرف داروی مناسب علائم این بیماری را به طور کامل رفع کرد. اما اگر به موقع برای درمان سوزاک اقدام مناسبی انجام نشود، آسیب‌های دائمی ناشی از این بیماری قابل رفع و درمان نیست. خبر بد این است که گونه‌های مقاوم به داروی سوزاک رو به افزایش است.
ناباروری، حاملگی خارج از رحم و انسداد لوله‌های فالوپ از عوارض غیر قابل جبران سوزاک درمان نشده است.
هپاتیت
هپاتیت به معنی التهاب و عفونت کبد است که درد و تورم آن را در پی دارد. ابتلا به هپاتیت دلایل بسیار زیادی دارد برخی از این عوامل قابل سرایت و برخی دیگر مسری نیستند. ابتلا به هپاتیت نوع A,Bو C در اثر نوع ویروس ایجاد می شوند که در طی رابطه جنسی هم قابل انتقال است.
هپاتیت انواع بسیار زیادی داشته که با مصرف دارو و کنترل رژیم غذایی تا حدی قابل کنترل است. در موارد شدیدتر پیوند کبد و جراحی توصیه می‌شود.
مایکوپلاسما ژنیتالیوم
این بیماری، عفونت مقاربتی است که می‌تواند باعث عفونت دهانه رحم، داخل آلت تناسلی یا راست روده شود و بیشتر در جوانان شایع است. رابطه جنسی از هر نوعی بدون استفاده از کاندوم می‌تواند باعث انتقال بیماری شود.
از علائم این عفونت می‌توانیم به ترشحات واژن، احساس سوزش هنگام ادرار و ترشح از آلت تناسلی اشاره کنیم.
خوشبختانه این بیماری با مصرف آنتی بیوتیک مناسب درمان می‌شود. باید در این مدت تا کامل شدن فرایند درمان از برقراری رابطه جنسی پرهیز کنید. در ضمن اگرچه دارو عفونت را متوقف می‌کند، اما آسیب‌های دائمی ناشی از این بیماری را از بین نمی برد.
بیماری التهابی لگن (PID)
بیماری التهابی لگن یک عفونت اندام تناسلی زنانه است که تقریباً از هر ۸ زن یک نفر به آن مبتلا می‌شود و می‌تواند باردار شدن را با مشکل مواجه کند. این عارضه می‌تواند توسط برخی بیماریهای مقاربتی مانند کلامیدیا و یا سوزاک ایجاد شود. افراد فعال از نظر جنسی و افرادی که کمتر از ۲۵ سال سن دارند، بیشتر در معرض این بیماری قرار می‌گیرند.
از علائم این بیماری می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم؛
- درد در قسمت پایین شکم
- تب
- ترشحات غیر معمول
- سوزش هنگام ادرار
- خونریزی‌های غیر طبیعی
- درد خونریزی حین رابطه جنسی
اگر بیماری التهابی لگن به موقع تشخیص داده شود، قابل درمان است. با این حال آسیب‌هایی که ایجاد کرده، درمان نخواهند شد. تا قبل از بهبود کامل از برقراری رابطه جنسی پرهیز کنید.
سیفلیس
سیفلیس عفونت مقاربتی است که عدم درمان آن می‌تواند مشکلات جدی سلامتی ایجاد کند و در هر مرحله علائم و نشانه‌های متفاوتی دارد. این عفونت از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود و احتمال انتقال آن از اشیا تقریباً صفر است.
زنان باردار مبتلا به سفلیس می‌توانند این عفونت را به جنین منتقل کنند. اگر به موقع برای درمان مراجعه کنید، این بیماری با مصرف آنتی بیوتیک مناسب قابل درمان است.
علائم و نشانه‌های بیماریهای مقاربتی
بیماریهای مقاربتی همیشه علائمی ایجاد نمی‌کنند یا ممکن است علائم خفیف و یا ضعیفی ایجاد کنند که قابل شناسایی نباشد. بنابراین این احتمال وجود دارد که فردی به یکی از انواع عفونت‌ها مبتلا باشد و و در مورد آن بی‌اطلاع باشد. ولی توجه داشته باشید که حتی اگر بیماریهای مقاربتی علائم نداشته باشند، نیز همچنان مضر و خطرناک بوده و ممکن است در آینده باعث ایجاد بیماری شده و یا در طول رابطه جنسی منتقل شود.
اگر بیماریهای آمیزشی علائم داشته باشند، ممکن است چند مورد یا همه شرایط زیر را ایجاد شود.
- ترشحات غیر معمول از آلت تناسلی یا واژن
- زخم زگیل یا زائده در ناحیه تناسلی
- تکرر ادرار یا دفع همراه با درد
- خارش، قرمزی و التهاب ناحیه تناسلی
- تاول یا برجستگی‌هایی در اطراف دهان یا ناحیه تناسلی و مقعد
- استشمام بوی بد یا غیر طبیعی واژن یا مقعد
- خارش درد یا خونریزی مقعد
- درد شکم
- تب
راه‌های تشخیص بیماری مقاربتی
در صورتی که از نظر جنسی فعال هستید، باید در بازه زمانی مشخصی برای بررسی وضعیت سلامت جنسی به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از بیماریهای مقاربتی علائم ایجاد نمی‌کند، ولی قابل انتقال هستند.
اگر علائم ظاهری ایجاد شده باشند، ممکن است بیماری در طول معاینه فیزیکی تشخیص داده شود. همچنین انجام یک سری آزمایشات میکروسکوپی و معاینه می‌تواند به تشخیص بیماری کمک کند. یکی دیگر از روش‌های تشخیص که برای برخی بیماری ها قابل انجام است، آزمایش خون است.
درمان بیماریهای مقاربتی
درمان بیماریهای مقاربتی یا جنسی وابستگی مستقیم به نوع بیماری دارد، اگر عامل بیماری باکتری یا انگل باشد، مصرف آنتی بیوتیک مناسب می‌تواند در جهت از بین بردن بیماری موثر باشد. ولی اگر عامل بیماری‌ها ویروس باشد، هیچ درمانی برای بیماری‌ها وجود ندارد، فقط با مصرف دارو می‌توان بیماری و علائم آن را کنترل کرد.
پیشگیری از بیماریهای مقاربتی
استفاده صحیح از کاندوم‌های لاتکس می‌تواند تا حد زیادی خطر ابتلا و انتقال بیماریهای مقاربتی را کاهش دهد. اما استفاده از کاندوم هم راه قطعی پیشگیری از این بیماری نیست، زیرا بسیاری از بیماریهای جنسی فقط از طریق تماس پوست با پوست ناحیه تناسلی منتقل می‌شود و چون کاندوم تمام ناحیه تناسلی را پوشش نمی‌دهد، همچنان خطر انتقال بیماری وجود دارد.
به علاوه یکی از قطعی‌ترین راه‌های پیشگیری از بیماریهای مقاربتی تزریق واکسن است، بیماریهای جنسی شایع مثل زگیل تناسلی واکسن دارند. با تزریق واکسن زگیل تناسلی در سن مناسب حداقل می‌توان تا ۸۰ درصد خطر انتقال بیماری را کاهش داد.
تنها راه قطعی و صددرصدی برای پیشگیری از این بیماری ها و عفونت‌ها نداشتن رابطه جنسی مقعدی واژینال و یا دهانی است.
منابع :
سلام. اقای دکتر من بعد از رابطه دچار سوزش میشم باید چیکار کنم راهنمایی کنید با تشکر
به پزشک زنان مراجعه کنید. علت های زیادی داره.