سینه پهلو یا ذات الریه چیست؟ علائم و روشهای درمان گیاهی و خانگی

پنومونی یا سینه پهلو یکی از انواع بیماری های عفونی ریوی است که شدت علائم آن می تواند از خفیف تا تهدید کننده زندگی متغیر باشد. این بیماری برای نوزادان و کودکان خردسال، افراد بالای ۶۵ سال و افرادی که مشکلات سلامتی یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند جدی‌تر است. در ادامه بحث میتوانید با سینه پهلو چیست؟ علائم، علت و روشهای درمان خانگی و گیاهی ذات الریه بیشتر آشنا شوید :

سینه پهلو چیست – ذات الریه چیست؟

سینه پهلو، پنومونی (در انگلیسی Pneumonia) یا ذات الریه به التهاب یا عفونت شدید ریه گفته می شود. این بیماری در بیشتر موارد بر اثر میکروارگانیسم هایی مثل ویروس، باکتری، قارچ ایجاد می شود.

بر اثر این عفونت، کیسه های هوا در یک یا هر دو ریه ها ورم می کند و ممکن است داخل آن با مایعات عفونی پر شود. در نتیجه میزان اکسیژن رسانی به بدن کاهش پیدا کرده و عوارض مختلف را در پی دارد. این بیماری باعث سرفه همراه با خلط یا چرک، تب، لرز و مشکل در تنفس می‌شود.

علائم سینه پهلو – ذات الریه

اکثر افرادی که به این عارضه دچار می شوند، اغلب علائم زیر را تجربه می کنند :

•  
• سرفه هایی خلط دار
• تب و لرز شدید و تعریق
• سردرگمی یا تغییرات در آگاهی ذهنی
• نفس تنگی
• درد قفسه سینه هنگام نفس کشیدن یا سرفه
• سردرگمی یا تغییرات در آگاهی ذهنی
• تشنج، استفراغ،
• کاهش یا افزایش دمای بدن
• کاهش نیاز بدن به آب و تشنگی،
• کبود شدن پوست.

البته تب را نمی توان عامل تعیین کننده مناسبی برای این بیماری بدانیم زیرا بسیاری از امراض دیگر هم هستند که با علامت و نشانه تب همراه هستند. هم چنین کودکانی که زیر دو ماه هستند معمولاً سرفه نمی کنند و علامت های شدیدتر این بیماری بیشتر این موارد می باشد:

درمان سینه پهلو – ذات الریه

برای درمان این بیماری معمولاً از روشهای زیر استفاده میشود :

• آنتی بیوتیک : این داروها برای درمان پنومونی باکتریایی استفاده می شوند. شناسایی نوع باکتری عامل پنومونی و انتخاب بهترین آنتی بیوتیک برای درمان آن ممکن است زمان ببرد. اگر علائم شما بهبود نیافت، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک دیگری را توصیه کند. از مصرف خودسرانه این دارو به شدت پرهیز کنید.
• داروی سرفه : داروی های ضد سرفه معمولا تجویز میشوند. اما به یاد داشته باشید، سرفه به میزان کم، به خارج کردن خلط از گلو کمک میکند. اما اگر شدید است باید به پزشک مراجعه کنید.
• استراحت کامل، استراحت به بدن فرصت ترمیم و بهبودی می دهد. همچنین از ابتلای دیگران به این بیماری جلوگیری خواهد شد. استراحت بدن فرصت می دهد تا توانایی مقابله با ویروس را داشته باشد.
• از هرگونه دود مثل دودسیگار، شومینه، آلودگی هوا و … دور بمانید.
• بخور و رطوبت محیط به پاکسازی هوا کمک می کند.
• مصرف مایعات پاسخ می دهد.
• مصرف دارو ها را تا انتها ادامه دهید و دوره نقاهت را کامل کنید.
• در افراد سالمند و یا افرادی که بیماری های زمینه ای دیگری هم دارند، نیاز به مراقبت بیشتر می باشد و حتی اگر فرد در منزل بهبود نیافت باید به بیمارستان مراجعه شود.

بر اساس آمار و اطلاعات در کل جهان حدود ۷-۱۳٪ مورد پنومونی کودکان باعث بستری شدن آنها در بیمارستان می شود. برای پذیرش بزرگسالان جهت درمان پنومونی در بیمارستان نمره ای به نام CURB-65 وجود دارد که به این صورت می باشد: اگر این نمره بین صفر تا یک باشد یعنی فرد میتواند خودش را در منزل درمان نماید و اگر نمره دو باشد بستری کوتاه مدتی در بیمارستان خواهد داشت، اما اگر این عدد بین سه تا پنج باشد پزشک توصیه می کند که فرد حتماً بستری شود.

اگر هر یک از شرایط زیر را دارید، باید در اولین فرصت برای بستری شدن به بیمارستان مراجعه کنید :

• شما بالای ۶۵ سال سن دارید.
• عملکرد کلیه شما کاهش یافته است.
• فشار خون سیستولیک شما زیر ۹۰ میلی متر جیوه (میلی متر جیوه) یا فشار خون دیاستولیک شما ۶۰ میلی متر جیوه یا کمتر است.
• تنفس شما سریع است (۳۰ نفس یا بیشتر در دقیقه)
• به کمک تنفس نیاز دارید.
• دمای بدن کمتر از حد نرمال است.
• ضربان قلب شما زیر ۵۰ یا بالای ۱۰۰ است.

انواع پنومونی – سینه پهلو

سینه پهلو یا همان پنومونی از لحاظ باکتریایی معمولاً نشانه های مشابهی دارند، سه نوع رایج این بیماری عبارتند از :

• پنومونی لژیونلا، نشانه هایی مانند شکم درد، اسهال و یا گیجی مشاهده می شود و یا در پنومونی از نوع استرپتوکوک پنومونیه، خلط هایی که از بیمار خارج می شود قهوه ای رنگ و یا سرخ هستند.
• پنومونی کلبسیلا که به ژله ارغوانی هم معروف است، خلط خونی یا هموپتیزی دیده می شود. البته خلط خونی در سایر بیماری ها هم مثل سل، سینه پهلو گرم- منفی، آبسه ریه و مخصوصاً در برونشیت حاد ظاهر می شود 
• پنومونی مایکوپلاسما که با ورم غده های لنفاوی گردن، و یا عفونت گوش ظاهر می شود. در پنومونی ویروسی هم بیشتر خس خس کردن سینه مشاهده می شود. 

عوامل خطر عفونت ریه

مهمترین مواردی که زمینه ابتلا به سینه پهلو را فراهم می کنند عبارتند از : مصرف الکل و سیگار، بیماری های مزمن ریوی، کبدی، کلیوی، نقص سیستم ایمنی بدن، مصرف داروهای سرکوب کننده و مسدود کننده مثل مهار‌کننده‌های پمپ پروتون یا مسدود‌کننده‌های H2. البته ناگفته نماند که با افزایش سن هم احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر خواهد شد.

روش های تشخیص عفونت ریه

در این مرحله معمولاً پزشک هم از نشانه های فیزیکی و هم از اشعه ایکس برای قفسه سینه جهت تشخیص پنومونی استفاده می کند.

در هر صورت تشخیص و پیدا کردن علت دقیق این بیماری کمی دشوار است. مثلاً در کودکان زیر دو ماه تنفس بیش از ۶۰ بار در دقیقه و یا در کودکان بین دو ماه تا یک سال تنفس بیش از ۴۰ بار در دقیقه و …ملاک قرار گرفته است.

اما در افراد بزرگسال اگر پنومونی خفیف باشد لازم به بررسی دقیق نیست زیرا خطر کمتری دارد اما اگر شرایط به گونه ای باشد که مجبور به بستری در بیمارستان باشند باید آزمایش خون، پالس اکسیمتری، رادیوگرافی قفسه سینه و همچنین شمردن کامل الکترولیت‌های سرم، سطح پروتئین واکنشی C و احیاناً آزمایش‌های عملکرد کبد انجام شود. 

عوارض ذات الریه

حتی اگر بیماری درمان شود، باز هم ممکن است برخی از افراد عوارض زیر را تجربه کنند :

• نفوذ باکتری در جریان خون : باکتریهای ریه ممکن است به سایر نواحی بدن هم منقل شوند.
• مشکلات تنفسی و ریوی : اگر بیماری شدید شده ممکن است به مراقبت های ویژه در بیمارستان نیاز داشته باشید.
• تجمع مایع در ریه : ممکن است در فضای لایه های بافتی مایع تجمع نماید. اگر مایع ریه عفونی شود، لازم است از طریق لوله تخلیه شود.
• آبسه ریه : تجمع چرک در ریه ها معمولا با آنتی بیوتیک درمان میشود، اما اگر برطرف نشد لازم است با جراحی عفونت تخلیه شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر مشکل تنفس، درد قفسه سینه، تب مداوم ۱۰۲ فارنهایت (۳۹ درجه سانتیگراد) یا بالاتر، یا سرفه مداوم دارید، به خصوص اگر سرفه خلطی دارید، به پزشک مراجعه کنید.

به ویژه اگر در یکی از شرایط زیر هستید :

• بزرگسالان بالای ۶۵ سال
• کودکان کمتر از ۲ سال با علائم و نشانه ها
• افرادی که دارای یک بیماری زمینه ای یا سیستم ایمنی ضعیف هستند
• افرادی که شیمی درمانی می کنند یا داروهایی مصرف می کنند که سیستم ایمنی را سرکوب می کند
• برای برخی از افراد مسن و افراد مبتلا به نارسایی قلبی یا مشکلات مزمن ریوی، ذات‌الریه می‌تواند به سرعت به یک وضعیت تهدید کننده زندگی تبدیل شود.

پیشگیری

در آخر اینکه با رعایت این موارد ساده اما مهم می توان از بیماری خطرناک و تقریباً کشنده پیشگیری نمود:

• ترک سیگار:  به دلیل اینکه سیگار بافت ریه ها را از بین می برد.
• دور ماندن از افراد آلوده به این بیماری
• اگر سن شما بالای ۶۵ سال می باشد و یا دارای بیماری هایی هستید که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شما می شود بهتر است واکسن مربوط به این بیماری را که همان واکسن پنوموکوک میباشد دریافت کنید.
• در صورت سرماخوردگی و یا آنفولانزا هم واکسن آنفولانزا را بزنید.

منبع : https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pneumonia/symptoms-causes/syc-20354204